G. Ph. Telemann / Chr. Graupner / J.S. Bach: ‘Leipzig 1723’ / Capella Jenensis / Ælbgut / Opname Paul-Gerhardt-Kirche Leipzig, juli 2022 / Accentus Music ACC30598 / PCM2.0
Ik kan me een recensie herinneren – of misschien beter een ‘special’ -, in een landelijke ochtendkrant uit de zeventiger jaren met als kop ‘De P van passie is weer in de maand’. Het neigt naar een kopie van de reclames voor levertraan uit de zestiger jaren: ‘De R is in de maand’ van de Groningse drogist Ebel Ebels. Als kind kreeg je voor het slapen gaan een eetlepel in je keel gegoten… Brrrr. Herken je dat? Die levertraan is neem ik inmiddels aan wel verdwenen en vervangen door gezondere voeding of eventueel een supplement, maar die Passie verheugt zich de komende weken in een ongekende consumptie. Van de traditionele in Naarden, tot uitvoeringen in menig provinciestad – en alle van een hoog niveau. Zelf heb ik zowel de Matthäus als de Johannes van J.S. Bach in het koor van mijn woonstede meegezongen, maar ga nu een uitvoering bijwonen als concertganger van de Johannes. Fascinerende muziek!
Maar in Bachs tijd en ook daarvoor werd door tal van componisten zogenaamde passies gecomponeerd – besef dat het woord passie in betekenis in de loop van de tijd een draai van 180 graden heeft gekregen: van getoonzet lijdensverhaal naar iets als hartstocht… Namen van toen zijn onder andere Christoph Graupner (1683-1760) waarvan een tweetal werken op onderhavige CD is verdoekt en één van tijdgenoot Georg Philipp Telemann (1681-1767) naast twee van J.S. Bach. Opvallend is de evolutie in uitvoeringspraktijk; van massaal in bezetting van koor en instrumentarium – denk aan Mengelberg in de twintiger jaren van de vorige eeuw -, naar de slanke en ‘vlotte’ en vooral ‘ademende’ interpretaties van nu.
Het voor mij onbekende instrumentale ensemble Capella Jenensis en de vocalisten van Ælbgut zijn een ware ontdekking met dit vijftal cantates. De titel ‘1723’ verwijst naar het jaartal van de benoeming van J.S. Bach als Thomaskantor in Leipzig als derde keus, nota bene! Telemann koos voor een positie in Hamburg en Graupner mocht niet vertrekken van zijn werkgever in Darmstadt (sic). De rest is geschiedenis en kunnen wij ons laven aan een haast onuitputtelijke bron van muziek die mede door steeds veranderende inzichten maar blijft stromen. Deze nieuwe uitgave van kwaliteitslabel Accentus is daar weer een auditief voorbeeld van. Een absolute aanrader! Zie ook https://accentus.com/discs/598/
